-
- Information
- 31 december 1938
- Wat gebeurde er in 1939?
- Als Duitsland Polen binnenvalt en er een groot internationaal conflict dreigt probeert Nederland neutraal te blijven. Wel worden het leger gemobiliseerd en de verdedigingslinies in gereedheid gebracht.
...
-
- Information
- 27 augustus 1939
- Mobilisatie: langs de Grebbelinie viel ineens wat te beleven
- Johan Lagerweij is negen als het Nederlandse leger mobiliseert. Het leven in Renswoude verandert op slag.
...
Mobilisatie: langs de Grebbelinie viel ineens wat te beleven
-
- Information
- 30 september 1939
- Asperges steken tegen de Duitse tanks
- Om te voorkomen dat Duitse pantserwagens en tanks zouden oprukken naar de forten van de waterlinie stak het Nederlandse leger op strategische plaatsen metalen staven in het wegdek. Een 'aspergeversperring' werd zo'n obstakel genoemd.
...
-
- Information
- 01 november 1939
- Mobilisatie: Het zoontje van de Nederlandse officier
- Het Nederlandse leger bereidt zich nu al maanden voor op een eventuele inval van Duitse troepen. Veel Nederlandse mannen worden als militair buiten hun eigen woonplaats ingekwartierd. Ook de vader van de 3-jarige Henny Willems moet als officier uit Amsterdam verhuizen. Hij neemt zijn gezin mee naar Vreeland.
...
-
- Information
- 31 december 1939
- Wat gebeurde er in 1940?
- Duitsland valt aan en bezet Nederland. De regering en het koningshuis vluchten naar Londen. Hoewel onder Duits gezag het gewone leven lijkt door te gaan krijgen kranten en radio restricties opgelegd. De nazi's maken datzelfde jaar nog een begin met het afzonderen van Joodse inwoners.
...
-
- Information
- 10 januari 1940
- Klaarmaken voor een ongelijke strijd
- Nederland bereidt zich maandenlang voor op een Duitse inval door vooral stellingen te bouwen. Van hogerhand worden aan de Grebbelinie kwaliteiten toegedicht die weinig met de werkelijkheid te maken hebben. Geoefend wordt er eigenlijk nauwelijks. De Nederlandse militairen wacht een zware en ongelijke strijd.
...
-
- Information
- 09 mei 1940
- Het laatste weerbericht voor de aanval
- Op 9 mei 1940 verstuurde het KNMI in De Bilt zijn laatste weersverwachting naar de kranten. Het zou tot de zomer van 1945 duren voor het instituut de dagelijkse voorspellingen weer hervatte.
...
Het laatste vooroorlogse weerbericht: helder tot halfbewolkt
-
- Information
- 10 mei 1940
- De Duitse aanval op Nederland
- De Duitse bezetting van Nederland begint met een dagenlange strijd, waarbij ruim 2300 Nederlandse militairen sneuvelen. Op 15 mei 1940 capituleert ons land en nemen de nazi's het gezag over.
...
-
- Information
- 10 mei 1940
- Cornelis Ouwehand schiet roofdieren dierenpark dood
- In de meidagen van 1940 beleefde Cornelis Ouwehand zijn eigen tragedie. Met de Duitse inval in het verschiet moet hij alle roofdieren in zijn dierenpark afschieten.
...
-
- Information
- 15 mei 1940
- Nederland capituleert, Utrecht blijft gespaard
- Na het verwoestende bombardement op Rotterdam dreigen de Duitsers ook Utrecht plat te gooien. Generaal Winkelman, de hoogste gezagdrager in Nederland nu de koningin en het kabinet naar Londen zijn uitgeweken, besluit de strijd te staken.
...
-
- Information
- 17 mei 1940
- Inwoners keren terug naar verwoest Rhenen
- Bij de Slag om de Grebbeberg in mei 1940 was hevig gevochten tussen Duitse en Nederlandse troepen. De bevolking van Rhenen was geëvacueerd naar het westen. Vanaf 18 mei konden de inwoners terugkeren naar hun zwaar gehavende stad.
...
-
- Information
- 01 januari 1941
- Wat gebeurde er in 1941?
- Het strijdtoneel breidt zich uit, als de Duitsers Rusland binnenvallen en Japan de Verenigde Staten aanvalt. De bezetting in Nederland wordt grimmiger. Politieke partijen worden verboden, Joden worden steeds meer uitgesloten van het openbare leven en protesten worden hard neergeslagen.
...
-
- Information
- 26 februari 1941
- Februaristaking ook in Utrecht
- Fabrieksarbeiders legden in februari 1941 het werk neer uit protest tegen de jodenvervolging door de Duitse bezetters. Nog altijd wordt jaarlijks stilgestaan bij de bekendste actie: die van 25 februari in Amsterdam. Minder bekend is dat een dag later ook Utrechtse arbeiders massaal staakten.
...
Februaristaking in Utrecht: 'Dat was wel iets anders dan met een fluitje naar het Malieveld'
-
- Information
- 10 mei 1941
- Maliebaan maakte Utrecht NSB-hoofdstad van Nederland
- Een jaar na de Duitse inval zijn marcherende NSB'ers en Duitse militairen redelijk gebruikelijk op de Utrechtse Maliebaan. Toch heeft de brede laan twee gezichten.
...
-
- Information
- 18 augustus 1941
- Walter Heinrich eerste commandant Kamp Amersfoort
- In de zomer van 1941 verzamelen de Duitsers politieke tegenstanders van het nazi-regime in een voormalige Nederlandse legerkazerne. Luitenant Walter Heinrich wordt commandant van Kamp Amersfoort.
...
-
- Information
- 01 september 1941
- Opgroeien tijdens de bezetting
- Hoe was het om op te groeien in bezet Utrecht? In de documentaire 'Kind in de oorlog' blikken vier Utrechters terug op de periode 1940 - 1945.
...
-
- Information
- 15 oktober 1941
- 'Der Soldat in Holland', een charmeoffensief
- Duitse militairen kregen al voor de komst naar ons land instructies om de Nederlandse bevolking voor zich te winnen. Het 'broedervolk' moest Duitsvriendelijk worden. In 1941 organiseerden de nazi's zelfs een fototentoonstelling met leuke kiekjes van Duitsers die hun verblijf in Nederland vast hadden gelegd.
...
-
- Information
- 14 december 1941
- NSB juicht Duitse bezetting toe
- Hoewel Anton Mussert als uitgesproken nationalist altijd een sterk Nederland naast Duitsland voor zich zag, schaart de NSB zich anderhalve maand na de Duitse inval achter de bezettingsmacht. Bij het tienjarig bestaan eind 1941 is de beweging groter dan ooit.
...
-
- Information
- 01 januari 1942
- Wat gebeurde er in 1942?
- De Duitse bezetting drukt steeds zwaarder op de Nederlandse bevolking. De deportatie van Joden naar de concentratiekampen begint. Japan verovert Nederlands-Indië.
...
-
- Information
- 03 mei 1942
- Jodenster op kleding verplicht
- De nazi's verplichtten alle Joden in Nederland ouder dan zes jaar om met ingang van 3 mei 1942 een gele Davidsster op hun kleren te naaien. De zogenoemde Jodenster volgde op eerdere maatregelen om de Joodse bevolking steeds verder te isoleren. De afzondering is nu compleet. Voortaan kan iedereen direct zien wie Jood is en wie niet.
...
-
- Information
- 19 mei 1942
- Himmler bezoekt Utrecht, Nederland klaar voor Holocaust
- Hoewel Heinrich Himmler in mei 1942 formeel in ons land was voor de beëdiging van Nederlandse SS'ers, zijn historici het er over eens: hij kwam vooral controleren of Nederland klaar was voor de Holocaust. Zes weken later begonnen de deportaties.
...
Himmler ziet met eigen ogen: Nederlanders bereid om Joden te deporteren
-
- Information
- 22 mei 1942
- Spakenburgse visser bergt lichaam van Britse piloot
- De botters van Spakenburg herinneren vandaag de dag nog aan het visserijverleden in het dorp. Weinig mensen weten nog dat de vloot ook stoffelijke resten van omgekomen vliegers opviste. Jan Zijl was op 22 mei 1942 de eerste die thuiskwam met een dode piloot.
...
-
- Information
- 01 juni 1942
- Psychiatrische patiënten overgebracht naar Willem Arntsz Hoeve
- Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleven psychiatrische patiënten onder erbarmelijke omstandigheden in de Willem Arntsz Hoeve in Den Dolder. Opmerkelijk veel van hen kwamen om het leven, heeft recent onderzoek uitgewezen.
...
-
- Information
- 01 juli 1942
- Wolvenplein Duitse gevangenis in Utrecht
- De Duitse bezetters namen in 1942 gevangenis Wolvenplein in Utrecht over. Het regime veranderde drastisch en cipiers met knuppels konden met de gedetineerden feitelijk doen wat ze wilden.
...
-
- Information
- 09 juli 1942
- Executies bij Fort Rijnauwen
- Vanaf 1942 gebruiken de Duitsers Fort Rijnauwen bij Bunnik niet alleen als munitieopslag, maar ook als executieterrein. Naar schatting zijn hier honderden verzetsstrijders gefusilleerd.
...
-
- Information
- 14 juli 1942
- Utrechts Kindercomité ontfermt zich over Joodse kinderen
- Als in de zomer van 1942 de eerste razzia's beginnen, helpen Utrechtse studenten Joodse kinderen een veilig onderkomen vinden.
...
-
- Information
- 19 november 1942
- 33 verzetsleden gefusilleerd in Soesterberg
- Het is een gruweldaad van de Duitsers die bijna tachtig jaar later nog altijd nauwelijks te bevatten is. Op 19 november werden 33 gevangen verzetsleden op vliegveld Soesterberg door een vuurpeloton geëxecuteerd. Om de salvo's te maskeren zouden de militairen even verderop schietoefeningen hebben gehouden.
...
-
- Information
- 01 januari 1943
- Wat gebeurde er in 1943?
- Tien jaar na de opkomst van Hitler in Duitsland komt de ommekeer. Aan het front moeten Duitsland en Japan terrein prijsgeven. In Nederland slagen de nazi's er maar niet in om het 'broedervolk' voor zich te winnen.
...
-
- Information
- 12 maart 1943
- Klokkenroof in Bunschoten
- Tussen oktober 1942 en september 1943 verdwenen bijna 5.000 bronzen torenklokken uit Nederland. De bezetter voerde ze af om ze om te smelten voor de Duitse oorlogsindustrie. De klokken in de gemeentetoren in Bunschoten-Spakenburg bleven als door een wonder gespaard.
...
-
- Information
- 01 mei 1943
- Marjan Berk kreeg roodvonk van een ontsnapte kampgevangene
- Het huis in Amersfoort waar schrijfster Marjan Berk opgroeide was een tijdelijk onderkomen voor onderduikers. Op een nacht klopte een gevluchte gevangene van Kamp Amersfoort op het raam.
...
-
- Information
- 12 mei 1943
- Schaarste, steeds meer voedsel op de bon
- Al tijdens de mobilisatie waren er goederen op de bon gegaan, maar gaandeweg de bezetting nam de schaarste toe. Steeds meer producten konden enkel worden gekocht tegen inlevering van distributiebonnen. De bonnen werden gehaat, door zowel klant als winkelier.
...
-
- Information
- 13 mei 1943
- Bevel van de bezetter: Alle radio's inleveren
- De Duitsers slagen er maar niet in om de Nederlanders voor zich te winnen. Ook de Duitsgezinde radioprogramma's zijn minder populair dan de Nederlandse boodschappen die in Londen worden uitgezonden. De bezetter besluit dat alle radio-ontvangsttoestellen dan maar in beslag moeten worden genomen.
...
WOII in foto's: Van Volksempfänger tot Luistervink, de rol van de radio
-
- Information
- 23 juni 1943
- Britse bommenwerper stort neer in Utrechtse stadswijk
- Een Britse bommenwerper wordt 's nachts op weg naar Duitsland geraakt en explodeert boven Utrecht. De brandende brokstukken komen neer in de wijk Wittevrouwen en zaaien daar dood en verderf.
...
-
- Information
- 25 augustus 1943
- Verzetsgroep De Oranje Vrijbuiters opgepakt
- Jan en Marie van Elk uit Woerden waren lid van verzetsgroep De Oranje Vrijbuiters. Ze vingen recht tegenover een Duitse kazerne Joodse onderduikers op. In augstus 1943 werd de verzetsgroep in Utrecht opgerold.
...
Joods eerbetoon voor hulp aan onderduikers: "Af en toe had ik er ineens een zusje bij"
-
- Information
- 01 januari 1944
- Wat gebeurde er in 1944?
- De geallieerden rukken op, maar de opmars stokt bij de Rijn. Zuid-Nederland wordt bevrijd. Voor de overige provincies wacht een bijzonder zware winter.
...
-
- Information
- 20 januari 1944
- Verzetshuwelijk in Tienhoven
- Het was een ongelooflijke onderneming, maar Hester van Lennep liet zich niet door Hitler voorschrijven met wie ze mocht trouwen. Op 20 januari 1944 trad ze met haar Joodse geliefde Sándor Baracs in het huwelijk. De twee verzetsstrijders werden in Tienhoven in de echt verbonden.
...
-
- Information
- 30 mei 1944
- DOS promoveert naar de Eerste Klasse
- Oorlog of niet, er werd zo lang dat nog ging gewoon gevoetbald. DOS keerde in 1944 terug naar de Eerste Klasse en gelukkig hebben we de beelden nog.
...
-
- Information
- 29 juni 1944
- Tiny Persijn verloor haar zusje in een beschieting
- Geallieerde vliegers namen op 29 juni 1944 een tram onder vuur, omdat ze dachten dat er Duitsers in zaten. Het liep uit op een drama, waarbij de 3-jarige Tiny Persijn haar zusje Alie verloor en haar ouders gewond raakten.
...
Tiny Persijn verloor haar zusje in de oorlog: "De kogel ketste af op een doos tabak"
-
- Information
- 01 augustus 1944
- Tieners in het Utrechtse verzet
- Kinderen waren ze nog toen de oorlog uitbrak. Toch droegen Utrechters Theresia Dhont en Henk Ferwerda hun steentje bij aan de strijd tegen de Duitse bezetter.
...
Laatste verzetshelden van Utrecht waren kind toen de oorlog begon
-
- Information
- 17 september 1944
- De kinderen van Versteeg moeten allen onder de wol
- Om operatie Market Garden te steunen roept de Nederlandse regering in Londen NS-personeel op om het treinverkeer stil te leggen. De bevrijding lijkt nabij, maar de staking moet uiteindelijk acht maanden worden volgehouden. De Duitsers wreken zich door de bevoorrading in bezet Nederland af te sluiten.
...
-
- Information
- 28 november 1944
- Bombardement op Houten
- In een poging de bevelhebber over de Duitse troepen in de Betuwe uit te schakelen bombarderen de geallieerden zijn villa in Houten. De generaal ontspringt de dans, maar de aanval kost burgers en militairen het leven. "De postbode zei dat onze ouders misschien wel omgekomen waren."
...
-
- Information
- 23 december 1944
- Hongerwinter in Utrecht
- Nu de geallieerden het zuiden van Nederland hebben bereikt en in het nog bezette deel van Nederland de bevoorrading stil is komen te liggen wordt de voedselnood groter dan ooit. Hulpacties van de geallieerden bereiken pas tegen het einde van de oorlog het westen van ons land.
...
-
- Information
- 01 januari 1945
- Wat gebeurde er in 1945?
- Na de hongerwinter wordt ook de rest van Nederland bevrijd. Het is tijd om af te rekenen met de schuldigen en het land weer op te bouwen. Nederlands-Indië is nog lang niet van geweld verlost.
...
-
- Information
- 05 februari 1945
- Twintig mannen gefusilleerd in Amersfoortse voortuin
- Nadat het verzet het treinverkeer bij Amersfoort flink had ontregeld toonden de Duitsers zich genadeloos in hun vergelding. Achttien gevangenen en twee toevallige voorbijgangers werden geëxecuteerd. Over het oorlogsmonument dat voor de slachtoffers werd opgericht is onlangs veel te doen geweest.
...
Amersfoort past tekst op oorlogsmonument aan na nieuwe informatie over slachtoffers
-
- Information
- 08 maart 1945
- Gevangenen Kamp Amersfoort boeten voor aanslag op Hanns Rauter
- Als bij een mislukte overval op de Veluwe SS-leider Hanss Router zwaargewond raakt nemen de Duitsers op een gruwelijke manier wraak. Ze executeren op meerdere plaatsen in Nederland 263 leden van het verzet. In Kamp Amersfoort zijn 75 jaar na dato voor het eerst 49 slachtoffers herdacht.
...
Gevangenen Kamp Amersfoort moeten boeten voor aanslag op Hanns Rauter
-
- Information
- 19 april 1945
- Loes van Overeem neemt commando Kamp Amersfoort over van Duitsers
- De geallieerden beginnen een voorjaarsoffensief om het nog bezette deel van Nederland te bevrijden. Als Kamp Amersfoort tussen de frontlinies komt te liggen trekt de Duitse kampleiding zich terug. Loes van Overeem, bijgenaamd de Witte Engel, ontfermt zich over de achtergelaten gevangen.
...
-
- Information
- 06 mei 1945
- Onderduikers kunnen hun schuilplaats uit
- Nu de Duitse overheersing is gebroken komen in het hele land onderduikers die de bezetting hebben overleefd weer tevoorschijn. En het zijn niet alleen mensen die in vrijheid het daglicht weer zien.
...
-
- Information
- 07 mei 1945
- Polar Bears trekken Utrecht binnen
- Twee dagen na de capitulatie van de Duitsers in Nederland konden de geallieerden eindelijk oprukken naar het westen van ons land. Utrecht werd bevrijd door het Brits-Canadese 49th Reconaissance Regiment, de Polar Bears. De stad begon aan een lange zomer van vrijheid en feesten.
...
-
- Information
- 08 mei 1945
- Ontwapening van de Duitse militairen
- Terwijl Nederland feestviert zijn er nog steeds meer dan 100.000 Duitse militairen in het land. De verslagen bezetter en de geallieerde autoriteiten spreken af dat ze in colonnes te voet via Den Helder over de Afsluitdijk naar Duitsland gaan. Maar eerst moeten ze hun wapens inleveren.
...
-
- Information
- 09 mei 1945
- Veenendaal laatste bevrijde stad in Nederland
- Veenendaal was op 9 mei 1945 een van de laatste steden die werden bevrijd. Terwijl in de rest van het land feest werd gevierd zaaiden Nederlandse SS'ers die zich in Veenendaal hadden verschanst nog dagenlang dood en verderf.
...
Veenendaal als laatste bevrijd: "De Canadezen durfden de gok niet te nemen"
-
- Information
- 15 mei 1945
- Kille ontvangst voor Joodse Utrechters na bevrijding
- Terwijl Utrecht feestviert keren de Joodse inwoners terug uit hun onderduik of uit de kampen. Hen wacht ondanks de verschrikkingen die ze in de oorlog moesten doormaken een kille ontvangst.
...
Utrecht betuigt spijt voor kille ontvangst Joodse inwoners na WO2: 'Mijn familie was alles kwijt'
-
- Information
- 01 juni 1945
- Dochter van een NSB'er vertelt...
- Hendrikje Gazenbeek is de dochter van een bekende Utrechtse NSB'er. Zoals veel kinderen van 'foute' ouders wordt ze na de oorlog door iedereen met de nek aangekeken. In 2009 vertelde ze haar verhaal aan RTV Utrecht
...
-
- Information
- 28 juni 1945
- Munitieopslag Fort 't Hemeltje ontploft
- Na de bevrijding leveren veel verzetsstrijders hun wapens en munitie in. Het wapentuig komt in opslagplaatsen te liggen, samen met dat van de verslagen Duitsers. Op 28 juni 1945 gaat het helemaal mis bij Fort 't Hemeltje in Houten.
...
-
- Information
- 15 augustus 1945
- Het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog
- Hoewel Nederland al maanden was bevrijd en Duitsland allang had gecapituleerd, kwam voor ons koninkrijk pas op 15 augustus 1945 een eind aan de Tweede Wereldoorlog. De verhalen uit Nederlands-Indië bleven lange tijd onderbelicht.
...
Deze man was krijgsgevangen in de oorlog en weinig mensen kennen zijn verhaal
-
- Information
- 01 februari 1946
- 'Foute' Nederlanders in Fort Honswijk
- Na de bevrijding volgde de vereffening. De wetten van de democratische rechtstaat moesten terugkeren, maar Nederlanders rekenden haast onmenselijk af met landgenoten die 'fout' waren geweest.
...
