"Het is heel mooi dat dit monument er voor en door bewoners van Leidsche Rijn is gekomen". Met die woorden onthulde burgemeester Sharon Dijksma van Utrecht op zondag 2 mei 2021 op het Berlijnplein een nieuw oorlogsmonument.

Het monument gedenkt de start van de bevrijding. Op 2 mei 1945 maakte de eerste voedseldropping in Lage Weide een einde aan de hongerwinter van de Tweede Wereldoorlog.

Chowhound

Waar in andere Nederlandse steden de Britse Operatie Manna van start ging, verzorgde de geallieerde operatie 'Chowhound' de voedseldroppings in Utrecht. Precies 76 jaar geleden zagen inwoners van de stad boven Lage Weide de bommenwerpers  vliegen die ter hoogte van het zogeheten stapelterrein van de Nederlandse Spoorwegen voedselpakketten uit de hemel lieten vallen.

 AAmerikaanse bommenwerpers laten voedselpakketten vallen boven Lage Weide, mei 1945. Foto: FJ Beenen, collectie Het Utrechts Archief

In de pakketten waren onder meer aardappelpoeder, boter, biscuits, melk en suiker verpakt, die tientallen Utrechters in een lange rij op het terrein verzamelden en naar de stad brachten. Daar werden de voedselpakketten verder uitgedeeld, wat het einde van maanden zonder eten betekende. Vijf dagen later, op 7 mei, werd Utrecht bevrijd.

Berlijnplein

Het herdenken van die vrijheid doet Leidsche Rijn traditiegetrouw op het Berlijnplein, waar het monument werd onthuld. Om het op het plein niet te druk te laten worden, had de organisatie de onthulling proberen stil te houden. Een in het oog springend oranje doek en toespraken van de Stichting 4 en 5 mei Leidsche Rijn, kunstenaar Ate von Hes en burgemeester Sharon Dijksma trokken uiteindelijk toch enkele tientallen mensen naar het plein.

Het monument is een initiatief van Xander Coolen, bestuurslid van Stichting 4 en 5 mei Leidsche Rijn. "Ik ben helemaal blij. Ik vind het een mooie manier om iets wat heel verdrietig en iets wat heel fijn is samen te vatten in één monument", vertelt hij.

Twee hoeken

Coolen doelt op het ontwerp van kunstenaar Ate von Hes, die zich als inwoner van Leidsche Rijn graag aan het project verbond. Nu burgemeester Dijksma het monument van het oranje doek heeft ontdaan, is het vanuit twee hoeken te bekijken. De kijker ziet vanuit de ene het getal 4 en vanuit de andere hoek een 5.

"Eindelijk, gelukkig", zegt Von Hes over de onthulling van zijn kunstwerk. Het idee van een monument bestond al sinds de oprichting van de stichting in 2016, maar de afgelopen vijf jaar kwam daar weinig schot in. Met behulp van een crowdfundingsactie deden veel wijkbewoners een duit in het zakje. Ze hielpen zo bij het ophalen van 45.000 euro, nodig om het monument te realiseren.

Door bewoners

"Het meest bijzondere vind ik dat dit monument er voor een belangrijk deel door de bewoners van Leidsche Rijn gekomen is", zegt burgemeester Sharon Dijksma. "Ze hebben niet alleen het initiatief genomen, maar ze hebben er ook aan bijgedragen in financiële zin. Dat vind ik wel uniek."

Ook het toegestroomde publiek is enthousiast. "Mooi strak ontwerp, daar houd ik altijd wel van", zegt een vrouw die met haar nichtje is komen kijken. "Een herinnering die ook voor de jeugd levend blijft", beschrijft een man die er met zijn kinderen is. "En voor een stadsdeel dat steeds volwassener wordt, is dit wel op z’n plaats."