Tientallen oude legervoertuigen van Keep Them Rolling zouden op 5 mei van Ede via de Utrechtse Heuvelrug richting Utrecht rijden. De maatregelen tegen verdere verspreiding van het coronavirus gooien roet in het eten.

Het had zo'n mooie tocht moeten worden, over de route die de Canadezen in 1945 tijdens Operation Faust aflegden. "Het is heel jammer, maar wel de beste keus", zegt Johan Goudkuil. De Zeistenaar heeft zelf een oude Amerikaanse legerjeep en bereid zich met zijn vrouw en zoon al maanden voor op de tocht.

Voedselbank

Met Operation Faust werd in 1945 op grote schaal voedsel naar het hongerende westen van ons land werd gereden. "We hebben honderden voedselkisten laten maken die door een supermarktketen gevuld zouden worden. Op de Maliebaan zouden we die gevulde kisten dan aan de voedselbank geven", zegt Goudkuil.

Nederlandse vrijwilligers in Utrecht laden een geallieerd voedseltransport uit, juni 1945. Foto: Beeldbank NIOD, US Information Service

Omdat tochten van Keep Them Rolling altijd veel publiek op de been brengen, lijkt afgelasten onder de huidige omstandigheden de juiste keuze. "Er zouden vanuit Canada een aantal veteranen overkomen", zegt Goudkuil. "Dat gaat nu niet. Buiten dat komen er altijd heel veel oudere mensen kijken en die vallen in de risicogroep. Vandaar dat we het nu in 2021 gaan doen. 76 jaar na de bevrijding, maar het wordt dan dubbel feest."

Kamp Amersfoort

De traditionele herdenking met duizenden aanwezigen kan vanwege het corona-virus vanzelfsprekend ook niet doorgaan bij Kamp Amersfoort. Het is 75 jaar geleden dat het kamp werd overgedragen aan het Rode Kruis. Toch wordt er wel stilgestaan bij de bevrijding. Op 19 april kunnen mensen vanaf 13.30 uur via de website, social media en omroepen meekijken hoe de vlag wordt gehesen en de kampklok wordt geluid. Staatssecretaris Paul Blokhuis en een oud-gevangene houden toespraken.

Zelfs het koor treedt 'live' op zonder dat de leden daarvoor fysiek bij elkaar hoeven te komen. Via een speciale verbinding worden de zangers digitaal aan elkaar gekoppeld. Het is volgens de organisatie een wereldprimeur dat op deze manier herdacht wordt.

Festivals en herdenkingen

Ook is een streep gezet door de verschillende grote bevrijdingsfestivals en dodenherdenkingen. Het zijn evenementen waar duizenden mensen op af komen en die zijn nu verboden. Dat geldt bijvoorbeeld voor de jaarlijkse twee minuten stilte bij het Militair Ereveld op de Grebbeberg. Dat is de na de herdenking op de Dam in Amsterdam, dit jaar zonder publiek, de grootste herdenking van Nederland. In 2001 legde een klein groepje veteranen samen met de burgemeester een krans bij het monument. Toen werd de grote herdenking aangepast vanwege de uitbraak van mond- en klauwzeer.

Toch zal er in het land hoe dan ook stil worden gestaan bij het thema 75 Jaar Vrijheid. “We willen mogelijk maken dat de hele Nederlandse samenleving ondanks de buitengewoon moeilijke omstandigheden op een waardige manier en in onderlinge verbondenheid kan herdenken en stil kan staan bij het einde van de Tweede Wereldoorlog", aldus Gerdi Verbeet de voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 Mei op de website van het comité. "We vragen speciale aandacht voor de veteranen en al die mensen die de verschrikkingen van deze oorlog zelf hebben meegemaakt en nu extra kwetsbaar zijn voor het coronavirus."

Intussen voeren de lokale afdelingen druk overleg met elkaar. Verbeet heeft hen gevraagd mee te denken hoe herdenkingen op een veilige manier kunnen worden gehouden. Binnenkort komt daar meer over naar buiten.