Een boek over de Tweede Wereldoorlog in Nieuwegein moet er volgens Renée Blom écht komen. "Er zijn wel boeken van de oorlog met verhalen uit de dorpen Juphaas en Vreeswijk. Maar we zijn nu één, we zijn nu Nieuwegein."

Dit jaar, het jaar waarin Nederland 75 jaar vrijheid viert, moet het boek verschijnen, vindt Blom, oud-wethouder van Nieuwegein. Volgend jaar bestaat Nieuwegein 50 jaar en dat is volgens haar ook een mooie gelegenheid voor een boek over de oorlogsgeschiedenis van de stad. Als ze genoeg fondsen werft kan het op 7 mei worden gepresenteerd.

Kleermaker

Blom gaat bij mensen langs die bijzondere spullen hebben uit de oorlogstijd. Zo was ze vorige week bij een man die spullen heeft van verzetsstrijder Bas Schouten. Schouten was de zoon van een kleermaker.

"De Duitsers kwamen bij de kleermaker om uniformen te laten maken", vertelt Blom. "Hij hield dan emblemen achter om voor verzetsmensen Duitse uniformen te maken. Een aantal van die emblemen heeft hij nog en daar heb ik foto's van gemaakt voor in het boek. Ik vind het heel mooi dat dit bewaard is gebleven."

Moeder

Bloms nieuwsgierigheid naar de oorlog begon bij haar moeder. Zij maakte de oorlog mee, maar sprak er nooit over.

We moeten de verhalen opschrijven en zorgen dat ze toegankelijk gemaakt worden - Renée Blom

"Ik wist maar een heel klein beetje en als kind maakte ik daar de meest afschuwelijke verhalen van", zegt ze, "dus had ik er ook nachtmerries over. Mijn moeder was erg getraumatiseerd door de oorlog, maar ze wilde er aan het eind van haar leven wel over praten. Daardoor kwam ik van mijn nachtmerries af. En het is opgeschreven, waardoor het voor haar gevoel, maar ook voor mijn gevoel, niet allemaal voor niks is geweest."

Documenten

Na het verschijnen van het boek over haar moeder is Renée Blom gestart met het schrijven van een boek over Nieuwegein in de oorlog. Ze krijgt uit het hele land verhalen en spullen. In de woonkamer liggen op haar tafel foto's, voedselbonnen, dagboeken, krantenartikelen en andere documenten uit de Tweede Wereldoorlog. In het boek wil ze ook veel beeldmateriaal gaan verwerken.


Drilleveld in de oorlog. Foto: collectie Historische Kring Nieuwegein

Op tafel ligt ook een foto van militairen bij een gebouw. Blom vertelt: "Wat misschien veel mensen niet weten, is dat bij het Drilleveld in Nieuwegein barakken hebben gestaan waar militairen verbleven. Als ik daar zou wonen dan zou ik het toch wel heel bijzonder vinden om die foto's te zien en te weten: hier hebben militairen rondgelopen om te zorgen dat de vijand weer verdween."

Persoonlijke verhalen

De 144 pagina's van het boek worden gevuld met verhalen van mensen die in de oorlog in Nieuwegein woonden. "Het gaat mij vooral om de persoonlijke verhalen", zegt Blom. "Daarmee doe je mensen die het meegemaakt hebben recht."

Omdat er op een dag geen ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog meer zullen zijn, vindt Blom het belangrijk dat het boek er snel komt. "We moeten de verhalen opschrijven en zorgen dat ze toegankelijk gemaakt worden. Want het is echt bijzonder dat wij in een land leven waarin we vrij zijn. En het is heel dramatisch als mensen moeten vluchten voor de oorlog. Door dit boek kunnen mensen leren dat het heel dicht bij huis gebeurd is."

Beatrixsluis

Blom tekende onder meer het verhaal op van drie toen nog jonge vrouwen uit Vreeswijk, die op een dag bij de Beatrixsluis liepen. Zij vonden een vat teer en een bokkepoot, een soort verfkwast.


Drie jonge vrouwen uit Vreeswijk in de oorlog. Foto: collectie familie Van den Berg

"Wij gingen naar de lichtgrijze muur en een van ons lag op de uitkijk", leest Blom voor. "We schreven letters van wel vijftig centimeter hoog. 'Leve Wilhelmina'. We ruilden, zodat ieder van ons aan z'n trekken kwam. Drie weken heeft de tekst er gestaan."

Dergelijke verhalen grijpen Blom aan. "Dat er hier in Nieuwegein, in Juphaas en Vreeswijk, zoveel mensen zijn geweest die een bijdrage hebben geleverd aan het feit dat wij hier in vrijheid leven. Ik wil laten zien dat ook het kleine verzet ertoe doet."